GELİŞİMSEL TEMAS TERAPİSİ

Developmental Touch Therapy

 “Beni kaldır ve bir bebek gibi taşı.

Ben senin küçük bebeğinmişim gibi yap.”

(Dört yaşında bir çocuğun Gelişimsel Temas Terapistinden ricası)

Gelişimsel temas terapisi gerektiren durumlar

Bağlanma bozuklukları

Davranış bozuklukları

Evlat edinme

Bebek ve çocuk depresyonu

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu

Taciz ve tecavüze uğramış çocuklar

İhmal ve istismar edilmiş çocuklar

Çevreye ve canlılara zarar veren çocuklar

Özgüven eksikliği

Çocuk mastürbasyonu

Gaita kaçırma, alt ıslatma

Tırnak yeme

Yeme bozuklukları

Çocuk için dokunma neden önemlidir?

Dokunma insan için karmaşık ilişki çeşitlerinin ilkidir. İnsan ruhunun derinliklerinde kendisine şefkatle dokunabilen ve temas kurmada istekli olan bir yetişkin tarafından dokunulma arzusu ve başkasının dokunanı olma potansiyeli vardır. Bebek bir doktorun ya da ebenin şefkatli elleri ile annesinden ayrılıp bu dünyaya “Merhaba” der. Dünyada ona temas eden ilk şey  bir yetişkinin elidir. Daha sonra annesinin kucağında başını onun göğsüne dayayarak güven içinde karnını doyurur. Çocuğun bu dünyayı ve insanları tanıdığı ilk yer anne kucağıdır. Bu yüzden dokunma insan hayatı için büyük önem taşımaktadır.  İnsan ne kadar büyürse büyüsün diğer ilişki türlerinin hiç biri dokunmanın yerini alamaz. Bu sebeple dokunma hayat boyunca yaşanılan ilk duyguları açığa çıkarır.

Büyürken yapılan birçok davranışın temelinde çocuğun gereksinim duyduğu dokunulma ihtiyacının karşılanmasını sağlamak yatar. Dokunma ve fiziksel temastan mahrum bırakılmış çocukların davranışları incelendiğinde, yetişkinlerin kendilerine dokunmasını sağlamak için sık sık hasta olmak gibi bilinçaltı  girişimlerde bulundukları görülmüştür.

Gelişimsel Temas Terapisinin temel varsayımı dokunma konusunda yeterli ve güvenilir bir yetişkinden şefkatli dokunmayı deneyimleyen çocukların davranışlarının iyi yönde değişeceğidir. Dokunma yoluyla gerçekleştirilen bu terapi çocukların ilk duygularına hitap eder. GTT’ nin diğer tüm terapilerden farkı  terapötik araç olarak konuşmayı değil dokunmayı  kullanmasıdır. Gelişimsel oyun seansları çocuğa dokunmak içindir. Bu sebeple terapinin yapıldığı odada oyuncaklar dikkat çekici bir şekilde bulundurulmaz. Çünkü terapinin iyileştirici gücü oyuncaklarla oynanan oyunlarda değil çocuk ve terapist arasında kurulan ilişkidedir.

Gelişimsel temas terapisi nasıl yapılır ?

Gelişimsel temas terapisti çocuk ile dokunma içerikli oyunlar oynayarak terapi yapar. Temas Terapisi presembolik oyun tarzına dayalı olduğu için diğer oyun terapi modellerinden farklıdır. Bu oyunlar diğer oyun terapilerinde tanımlanan sembolik oyunun bir adım önünden gelir ve sembolik oyunun temelini oluşturur. Oyunlar kuramcı Viola Brody’nin ağır rahatsızlığı olan çocuklarla yaptığı çalışmalar sırasında deneyimleyerek kurguladığı oyunlardır. Terapist bu oyunları gelişi güzel kullanmaz. Oyunu kullanan yetişkinin çocuğu anlaması ve oyunun çocuğun ihtiyaçlarına uygunluğunu değerlendirmesi gerekir. Yetişkinin de oyun esnasında dikkatini odaklaması ve o ani yaşaması gerekir. Oyunlar hassasiyetle ve yaratıcı bir şekilde kullanıldığı takdirde, mükemmel derecede etkilidirler. Başka metotların işe yaramadığı durumlarda bu oyunlar yüksek başarı sağlar. Normal çocuklar bile bu oyunları severek oynarlar. Bu oyunları terapistler, öğretmenler ve anneler, iletişim kurmakta zorlandıkları çocuklarla çalışırken kullanabilirler.

Bu oyunlardaki , dokunma aktiviteleri sayesinde terapist ve çocuk arasında bağ kurulur. Güvenli dokunma çocuk tarafından tecrübe edildiğinde bu dokunuşlar hem çocuğun benliğini inşa eder hem de karşısındakinin benliğini takdir etmeyi öğretir. Güvenilir bir yetişkin tarafından dokunulan çocuk sağlıklı bir yetişkin olma yolunda büyür ve erken dönem travma, ihmal gibi olumsuz durumların etkisinden kurtulur. Dokunulan çocuğun davranışları, hareketleri ve duyguları olumlu yönde değişir. Vücutta hissedilen bir deneyim olan dokunulma çocuğun rahatlamasını ve sakinleşmesini sağlar. Aynı zamanda çocuk pozitif enerji ile yüklenir. Çocuk kim olduğunun bilincindedir ve bu bilincin etkisiyle yeni uğraşlar, aktiviteler başlatabilir ve yetişkinlerle ilişki kurmanın farklı yollarını dener.

Gelişimsel temas terapisinin faydaları nelerdir?

Dokunma ile oluşan bu güvenli bağ, çocuğun yaptığı her şeyin, hareket etmenin, hissetmenin, düşünmenin ve dahası ilişki kurmanın düzenleyici etmenidir. Dokunmayı objektif olarak tanımlayacak olursak; yetişkin ve çocuğun gerçek benliklerinin buluşup bir diyaloğa geçebileceği bir ilişki oluşturmaktır diyebiliriz.  Dokunulduğunu deneyimleyen çocuk kendilik bilincini geliştirir.  Dokunulan çocuk kendisini ben, ona dokunan kişiyi diğeri olarak kabul etme yeteneğini kazanır. Çocuk görüldüğünü ilk defa dokunulduğu zaman hisseder. Terapist çocukla olan ilişkisinin her safhasında çocuğa uygun temas türlerini seçer.

Dokunulmak çocuk için haz vericidir, dokunulan çocuk tek kelimeyle mutludur. Dolayısıyla tekrar tekrar dokunulmak ister.  Çocuğun hissettiği haz yaşadığını hissetmenin verdiği hazdır, çocuk bu sayede gerçek bir varlık olduğunu hissederek benlik bilinci içinde hareket eder. Bu hissi hep var etmek için yetişkinden ona tekrar dokunmasını ister. Bu gibi istekler çocuğun dokunulmaya izin verdiğini gösterirken, yetişkinin onunla daha yakından ve derinden temas kurma şansını arttırır.

Yapılan çalışmalarda GTT’nin bağlanma bozukluğundan kaynaklanan davranış bozukluklarının giderilmesinde, dürtüsel çocuklarda, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda, ihmal edilmiş, istismara uğramış çocuklarda, taciz ve tecavüze uğrayan çocuklarda, travma geçirmiş çocuklarda, kendisine ,çevreye ve canlılara zarar veren çocukların terapisinde çok etkili olduğunu gözlenmiştir.